Φραγμα Πουρναριου

Άραχθος ή Άραττος – «Ο Ποταμός, που συντρίβει τη γη»

Ο Άραχθος ποτέ δεν ήταν ένας ήρεμος ποταμός. Το ακριβώς αντίθετο μάλιστα. Πρόκειται για έναν από τους πιο ορμητικούς, αν όχι τον ορμητικότερο ποταμό, της Ελλάδας. Το μαρτυρά άλλωστε και το όνομά του.

Ονομάστηκε Άραττος, ή Άρατθος ή Άραχθος από το ρήμα αράττω: χτυπώ, κρούω ισχυρά, συντρίβω.

Από τα γνωστότερα προσωνύμιά του είναι α) «Πολυνέρης» γιατί ο όγκος του νερού του ήταν πολλαπλάσιος τους βροχερούς μήνες και αρκετά ικανοποιητικός τους άβρεχους και συχνά προξενούσε καταστροφές και συμφορές στο πέρασμα του- και β) Μέγας διότι ήταν ο ανώτερος και αξιότερος από τα ποτάμια & τους χείμαρρους της περιοχής.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η όψη του Αράχθου σε ασημένια νομίσματα. Σύμφωνα με αναφορά του Γερμανού κλασικού φιλολόγου Georg Wissowa, στη μια όψη απεικονίζεται ο Πήγασος και στην πίσω μεριά η προτομή του κεφαλιού της Παλλάδας και αριστερά -σε μικρή παρουσία- ο νεαρός ποταμίσιος θεός Άραχθος, εικονίζεται με κέρατα να κάθεται δεξιά, γυμνός πάνω σε ένα κεφάλι ταύρου και να κρατάει το αριστερό του γόνατο. Ο ταύρος συμβολίζει την ορμητικότητά του, η οποία λέγεται πως είναι μοναδική (ο πιο χειμαρρώδης ποταμός της χώρας), ενώ τα . κέρατα συμβολίζουν την αφθονία και τη γονιμότητα κατά μήκος του ποταμού.

Και φυσικά, η επιλογή της θέσης που χτίστηκε η πόλη, αλλά και το όνομά της συνδέονται με τον ποταμό Άραχθο.

Η Αρχαία Αμβρακία (7ος αι. π.Χ.), όπως μαρτυρούν τα μέχρι τώρα αρχαιολογικά δεδομένα, ήταν η δεύτερη σημαντικότερη αποικία των Κορινθίων στην Βορειοδυτική Ελλάδα, λόγω των σημαντικών στρατηγικών και εμπορικών πλεονεκτημάτων που προσέφερε. Κτισμένη στον πλωτό ποταμό Άραχθο και σε μικρή απόσταση από τον Αμβρακικό κόλπο, βρισκόταν πάνω στον μοναδικό δρόμο που οδηγούσε από την νότια Ελλάδα στην ηπειρωτική ενδοχώρα και την Ιλλυρία στα βόρεια, αλλά και του θαλάσσιου δρόμου προς την Αδριατική στα δυτικά.

Κατά μια εκδοχή το όνομα της πόλης προήλθε από την ετοιμολογία της λέξης Αμβρακία –Αμπρακία: Πετρώδης ακτή (ρακία), που χτυπιέται αμπί (από εδώ κι από εκεί), καθώς την πόλη, όπως και σήμερα, περιέβαλε ο Άραχθος.

«Τα τείχη προστάτευσαν την πόλη από τους εχθρούς, αλλά κι από τον ίδιο τον ποταμό, ο οποίος συχνά ξέφευγε από την κοίτη του και πλημμύριζε τα χαμηλότερα τμήματά της», αναφέρεται στην έκδοση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Άρτας «ΑΜΒΡΑΚΙΑ- Η πόλη και τα μνημεία της».

Τίποτα τελικά δεν είναι τυχαίο. Ούτε η θέση, ούτε το τοπωνύμιο.

Προφανώς οι αρχαίοι μας πρόγονοι είχαν λάβει τα μηνύματα της φύσης.

Και ο μύθος του γεφυριού της Άρτας μαρτυρά τη δύναμή του. «Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν». Χρειάστηκε τελικώς, η θυσία της γυναίκας του Πρωτομάστορα για να στεριώσει…

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πλημμύρα του Αράχθου τα Χριστούγεννα του 1793. Όπως εξιστορεί, στο βιβλίο του «Ο βίος και τα θαύματα της Παναγίας», ο συγγραφέας Ηλίας Ι. Οικονομόπουλος (1905) , η πόλη σώθηκε από ένα θαύμα. «Την 25ην Δεκεμβρίου 1793, ο Άραχθος πλημμύρισε αιφνιδίως»… «Τα ύδατα, εις ογκώδεις κατερχόμενα χειμάρρους, είχον υπερβή τα κατώτερα τόξα της μεγάλης Γεφύρας παρασύροντα παν το προστυγχάνον. Διεκρίνοντο δε παρασυρθέντες υπ’ αυτών ολόκληροι κορμοί δένδρων, ολόκληροι βράχοι και αγέλαι όλαι προβάτων και αιγών. Εδώ δε εκεί, επί της νέας όχθης, ην είχεν αποκτήσει ο μαινόμενος Άραχθος εντός πλέον αυτής της πόλεως της Άρτης, κατέκειντο και άνθρωποι πνιγέντες.

Τέσσαρα ή πέντε μικρά οικήματα είχον παρασυρθή από της πρώτης του όχθης, εφ’ ης ήσαν ωκοδομημένα. Ουδείς δε των ενοικούντων εις αυτά είχε προφθάσει να σωθή. Τόσον η πλημμύρα υπήρξεν απρόοπτος και ορμητική. Και όσω παρήρχοντο αι ώραι, τόσω τρομερωτέρα και απειλητικωτέρα καθίστατο.

Πλημμύρες απειλούν την πόλη

Αναμφισβήτητα, ο Άραχθος είναι από τα ορμητικότερα ποτάμια της Ελλάδας και όσο κι αν με τεχνικά έργα περιορίσουμε τα όριά του, εκείνος… θα τα διεκδικεί!

Τον περασμένο Φλεβάρη, όλη η Ελλάδα αντίκρισε εικόνες πλημμυρισμένων σπιτιών, επιχειρήσεων, καλλιεργήσιμων εκτάσεων και κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, με αποκορύφωμα την κατάρρευση του ιστορικού γεφυριού της Πλάκας. Εικόνες που ανέδειξαν γι άλλη μια φορά πόσο ανοχύρωτη είναι η Άρτα και η πεδιάδα της έναντι του καιρού και ποταμού που την «αγκαλιάζει».

Εικόνες που, αν μη τι άλλο, μας γέμισαν θλίψη, αλλά και ντροπή για την αμέλεια, τους λάθος χειρισμούς, την έλλειψη μέτρων πρόληψης έναντι των φυσικών φαινομένων, τις παραλείψεις και τα λάθη του παρελθόντος, που μας οδήγησαν σ΄ αυτά τα αποτελέσματα. Λάθη των εκλεγμένων «αρχόντων» του νομού, που δεν διεκδίκησαν ή δεν προώθησαν με την ένταση, που έπρεπε, τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας της πόλης και της πεδιάδας, που δεν έκαναν απαιτητά τα «αντισταθμιστικά οφέλη» από τη ΔΕΗ, που δεν φρόντισαν να επικαιροποιηθεί το δις. αναθεωρημένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης και που επέτρεψαν την «καταπάτηση» παραποτάμιων εκτάσεων – που ήταν και οι πρώτες που δέχθηκαν την οργή του ποταμού. Ευθύνες έχουν και οι ίδιοι οι πολίτες που δέσμευσαν αυτές τις εκτάσεις, κι έχτισαν τις περιουσίες τους σε σαθρά θεμέλια. Ευθύνες έχουμε και όλοι οι υπόλοιποι που κάναμε τα «στραβά μάτια»!

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Άραχθος πλημμύρισε. Το Γενάρη του 2006, τα νερά του ποταμού έπνιξαν στην κυριολεξία τις καλλιέργειες, κατά κύριο λόγο, των εσπεριδοειδών στους Δήμους Αράχθου, Κομποτίου και Φιλοθέης. Η απουσία αντιπλημμυρικών αποστραγγιστικών και αρδευτικών έργων και η ανεπαρκής διαχείριση των νερών, που διοχετεύονται από το φράγμα του Αράχθου θεωρήθηκαν και τότε, μια από τις βασικές αιτίες για τις ζημιές που προκλήθηκαν.

Παρατεταμένες και ισχυρές βροχοπτώσεις είχαμε και το Νοέμβρη του 2010, κάτι που προκάλεσε μεγάλη ανησυχία για το αν θα αντέξει το βοηθητικό φράγμα του Ιμαρέτ (ταμιευτήρας νερού) το οποίο έπεται των υδροηλεκτρικών φραγμάτων Πουρνάρι 1 και 2, καθώς είχε ήδη υποστεί ρήγματα δύο φορές κατά το παρελθόν, το 2000 και το 2006. Είχαν μάλιστα εκφραστεί φόβοι για τις συνέπειες που θα είχε κάτι τέτοιο στο γεφύρι της Άρτας. Τότε, υπήρξε αρκετά αυξημένη εισροή νερού στο Φράγμα, στα όρια της πλημμύρας. Οι υπεύθυνοι κατάφεραν να συγκρατήσουν τα νερά στην τεχνητή λίμνη με αποτέλεσμα να αποφευχθούν οι καταστροφές στις εκβολές και στην κοίτη του ποταμού κατάντη της Άρτας. Φαίνεται πως η διαχείριση του νερού τότε, από τη ΔΕΗ, ήταν ορθότερη. Οι υπεύθυνοι του φράγματος ωστόσο, σε δηλώσεις τους, έκαναν λόγο για όρια στο χειρισμό των πλημμυρών και για την ετοιμότητα στην οποία θα πρέπει να βρίσκονται οι τοπικές αρχές και οι κάτοικοι, σε πιθανό ενδεχόμενο μιας κατάστασης που δεν θα είναι ελεγχόμενη. Αναδείχθηκε μάλιστα, η ανάγκη για τα έργα διευθέτησης της κοίτης του ποταμού κατά τέτοιο τρόπο ώστε να χωρά πλημμύρες, χωρίς να μπαίνουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και περιουσίες.

Αναγκαία η διευθέτηση της κοίτης

Ένα χρόνο πριν από τις καταστροφικές πλημμύρες του 2015 και ενώ η τότε κυβέρνηση επιχειρούσε την ιδιωτικοποίηση φραγμάτων, τοπικοί φορείς και κάτοικοι της ΠΕ Άρτας κινητοποιήθηκαν συλλογικά, αντιδρώντας στην στο «ξεπούλημα της ΔΕΗ» κι επαναφέροντας το αίτημα για έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και διευθέτησης της κοίτης Αράχθου. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα της απόφασης στην έκτακτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 2 Ιουλίου 2014 με αφορμή την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του φράγματος « το Δημοτικό Συμβούλιο είναι αντίθετο σε όποιο ξεπούλημα της ΔΕΗ και ιδιωτικοποίηση του φράγματος Πουρνάρι Ι &ΙΙ. Διεκδικούμε τα μέγιστα αντισταθμιστικά οφέλη που είχε αναλάβει η ΔΕΗ από το 1981 και δεν έχουν εκπληρωθεί έως σήμερα, αλλά και τη μεγιστοποίηση όσον αφορά τόσο την ύδρευση όσο και την άρδευση, τη συνεχή ροή του ποταμού, τον εγκιβωτισμό της κοίτης του ποταμού Αράχθου».

Και φτάνουμε στο 2015, όπου το φράγμα έχασε πολύ γρήγορα τη δυνατότητα ρύθμισης της παροχής, τα θυροφράγματα άνοιξαν και οι παρόχθιες περιοχές της πόλης και της πεδιάδας πλημμύρισαν.

Οι τοπικοί φορείς κινητοποιήθηκαν και πάλι, αυτή τη φορά για «να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα», που λέει κι ο λαός. Ο Αντιπεριφερειάρχης Άρτας κ. Βασίλης Ψαθάς μίλησε για μη ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, για τον πολλαπλό ρόλο των φραγμάτων, με προτεραιότητα στην αντιπλημμυρική προστασία και επανέφερε το ζήτημα τον αντισταθμιστικών που οφείλει η ΔΕΗ στην Άρτα και τους πολίτες της και παραδέχθηκε πως για δεκαετίες, η πολιτεία και τα αρμόδια υπουργεία, δεν έσκυψαν ποτέ πραγματικά πάνω στο πρόβλημα της περιοχής.

Το απόσπασμα από την ομιλία του στο Περιφερειακό Συμβούλιο, τον Ιούλιο του 2015, που παραθέτουμε είναι αποκαλυπτικό: «Το φράγμα θα μπορούσε να παράσχει πλήρη εξασφάλιση της άρδευσης για την πεδιάδα της Άρτας, με σημαντικότερο επιπλέον πλεονέκτημα την υψομετρική διαφορά. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει η δυνατότητα, χρησιμοποιώντας τις βάνες αρδεύσεως, να γίνεται πότισμα με τεχνητή βροχή της καλλιεργήσιμης γης, χωρίς την ανάγκη χρήσης ηλεκτρικών ή μηχανικών μέσων. Μια δυνατότητα που παραμένει αναξιοποίητη σε καιρούς κρίσης όπου είναι απόλυτα αναγκαία και η παραμικρή ευκαιρία εκμετάλλευσης στον πρωτογενή τομέα παραγωγής. Η μη διευθέτηση της κοίτης του Αράχθου αποτελεί τροχοπέδη σε οποιαδήποτε υλοποίηση έργου πλησίον της κοίτης, ενώ εμποδίζει και την περαιτέρω επέκταση του σχεδίου πόλης της Άρτας. Ο ποταμός Άραχθος, θα μπορούσε να είναι σημείο αναφοράς για την Άρτα, όπως συμβαίνει στις περισσότερες πόλεις που τις διασχίζουν ποτάμια, δυστυχώς όμως, η μη διευθέτηση της κοίτης εμποδίζει κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια. Επιπλέον, η μη διευθέτηση της κοίτης του ποταμού, εμποδίζει, όπως αποδείχτηκε πρόσφατα, την εκτίμηση των πλημμυρικών φαινομένων και οδηγεί σε εσφαλμένη εκφόρτιση του ταμιευτήρα του φράγματος Πουρνάρι Ι. Απαιτείται επίσης η επικαιροποίηση των περιοχών πλημμυρικής εκτόνωσης του ποταμού καθώς στις πρόσφατες πλημμύρες, δεν πλημμύρισαν περιοχές που είχαν χαρακτηριστεί έτσι. Είναι αναγκαία η αποκατάσταση των αναχωμάτων κατάντι του φράγματος ώσπου να υπάρξει η τελική διευθέτηση της κοίτης του Αράχθου μέχρι τις εκβολές του. Για την Π.Ε. Άρτας τα αντισταθμιστικά οφέλη της ΔΕΗ για την κατασκευή του φράγματος αποτελούν μείζον θέμα. Έργα όπως η κατασκευή παραλίμνιας οδού για την αξιοποίηση της τεχνητής λίμνης και οι απαραίτητες μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Τα αντισταθμιστικά οφέλη της ΔΕΗ προς την ευρύτερη περιοχή της Άρτας, λόγω του φράγματος, αποτελούν δεσμεύσεις της επιχείρησης που ήρθε η ώρα να δρομολογηθούν, προκειμένου η Άρτα ν’ αλλάξει όψη μέσω της ήπιας τουριστικής εκμετάλλευσης του περιβάλλοντος που δημιουργήθηκε με την τεχνητή λίμνη. Δεν είναι δυνατόν τα αντισταθμιστικά οφέλη της ΔΕΗ προς την Άρτα να ολοκληρώθηκαν με την κατασκευή ενός παρόχθιου πάρκου, η κυριότητα σημαντικού μέρους του οποίου αμφισβητήθηκε και κερδήθηκε από ιδιώτη. Επί δεκαετίες η ΔΕΗ εκμεταλλεύτηκε το νερό του Αράχθου και ήρθε η ώρα να αποδώσει στους κατοίκους της περιοχής τα οφειλόμενα».

Κριτική κατά της ΔΕΗ Α.Ε., για τη στάση που τηρεί στην Άρτα, άσκησε και ο Περιφερειάρχης Ηπείρου κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης. Μεταξύ άλλων, κατηγόρησε τη ΔΕΗ ότι δεν συνεργάζεται, επισήμανε ότι τα αντισταθμιστικά οφέλη, που έχει υποσχεθεί στο παρελθόν, δεν είναι εγγυημένα εγγράφως, ενώ τάχθηκε υπέρ της εκπόνησης μελετών αντιπλημμυρικής προστασίας με ορίζοντα 100ετίας και όχι 1000ετίας όπως προωθούνταν και οι οποίες απαιτούν πολύ μεγαλύτερης κλίμακας αντιπλημμυρικές (φαραωνικού τύπου) παρεμβάσεις.

Ο ρόλος των φραγμάτων

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το υδροηλεκτρικό φράγμα Πουρνάρι Ι κατασκευάστηκε το 1981 και αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο χωμάτινο φράγμα της Ελλάδας μετά του Μόρνου. Σκοπός δημιουργίας του, σύμφωνα με τα εγχειρίδια της ΔΕΗ είναι:

η ανάσχεση πλημμυρών

η άρδευση του κάμπου της Άρτας &

η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για την ευρύτερη περιοχή

Το δε Πουρνάρι II είναι αναρρυθμιστικό φράγμα. Κατασκευάστηκε για την ημερήσια αναρρύθμιση των εκροών του ΥδροΗλεκτρικού Σταθμού (ΥΗΣ) του Φράγματος Πουρναρίου Ι, ώστε να αντιμετωπίζονται οι απαιτήσεις άρδευσης των κατάντη καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Να κατανέμονται δηλαδή τα νερά, σε 24ωρη βάση, σύμφωνα με τις αρδευτικές ανάγκες, αλλά και την υποχρέωση για διατήρηση ελάχιστης οικολογικά αποδεκτής παροχής στην κοίτη του Αράχθου, κατάντη των έργων.

Με τα υδροηλεκτρικά αυτά έργα, πέραν της παραγωγής ενέργειας, θεωρητικά, εξασφαλίζεται η αντιπλημμυρική προστασία της Άρτας, η άρδευση του κάμπου και η συνεχής ροή του νερού στην κοίτη του.

Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα;

Το φράγμα όντως έσωσε κάποιες φορές την πόλη από πλημμύρες. Όμως τα όρια αντοχής του απέναντι στα καιρικά φαινόμενα των τελευταίων χρόνων, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, απαιτούν επανεξέταση της διαχείρισης των νερών.

Η άρδευση του κάμπου της Άρτας, στη διάρκεια δεκαετιών, αποδείχτηκε προβληματική, σύμφωνα με τις δηλώσεις των τοπικών αρχών και την συνεχιζόμενη «γκρίνια» των αγροτών. Ήπια ανάπτυξη στην παρόχθια περιοχή δεν υπήρξε. Αντ΄αυτού, απομονώθηκαν ολόκληρες περιοχές λόγω της λίμνης, άλλαξε το κλίμα της ευρύτερης περιοχής με συνέπεια πολλά είδη καλλιεργειών να μην ευδοκιμούν πια, εμποδίστηκε η ανανέωση των νερών του Αμβρακικού κόλπου (ένα από τα σηµαντικότερα υγροτοπικά οικοσυστήµατα διεθνώς και προστατεύεται από τη συνθήκη RAMSAR) από τα ορμητικά νερά και τα φερτά υλικά του Αράχθου με σοβαρές συνέπειες, όπως ισχυρίζονται οι περιβαλλοντολόγοι, για το οικοσύστημα του Αμβρακικού Κόλπου (ευτροφισμός, ρύπανση, μείωση αλιευμάτων, υφαλμύρωση υπόγειων υδάτων). Η ήπια τουριστική ανάπτυξης της παρόχθιας ζώνης συζητείται κατά καιρούς στα τοπικά δημοτικά συμβούλια, σε ημερίδες και εκδηλώσεις, αλλά παραμένει αίτημα.

Η Δ.Ε.Η., τελικώς, δεν έκανε τίποτα ουσιαστικό από όσα είχε υποσχεθεί σαν αντισταθμιστικά οφέλη για να βοηθηθεί η περιοχή.

Αντιθέτως, στα τέλη της δεκαετίας του 90 σχεδίασε και ξεκίνησε εργασίες κατασκευής και για τρίτο φράγμα στον Άραχθο, στην περιοχή Αγ. Νικολάου στη Δαφνωτή Άρτας. Εξαιτίας, όμως, μιας κατολίσθησης εγκατέλειψε το έργο, για το οποίο όμως έδειξαν ενδιαφέρον ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες επιχείρησαν να εγκατασταθούν στην περιοχή. Μετά από χρόνιες κινητοποιήσεις των κατοίκων και κυρίως των απόδημων Αρτινών και των Συλλόγων τους, και τελικά την προσφυγή τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας το φράγμα δεν κατασκευάστηκε ποτέ. Οι αιτιάσεις τους αφορούσαν στις καταστροφικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, που η κατασκευή του θα προκαλέσει (κατακράτηση των φερτών υλών, αλλοίωση του ποτάμιου τοπίου, επιδείνωση των συνθηκών μετακίνησης και αναπαραγωγής των υδρόβιων οργανισμών καθώς και τον εξαφανισμό της Βίδρας -ένα από τα σπανιότερα θηλαστικά της Ευρώπης-, υποβάθμιση του υδροφόρου ορίζοντα κατηφορικά του φράγματος και αλλαγές στο μικροκλίμα της περιοχής όπως η αύξηση της υγρασίας), αλλά και στην πιθανή απειλή για τη στατικότητα του μεγαλύτερου μονότοξου γεφυριού των Βαλκανίων, του ιστορικού γεφυριού της Πλάκας το έργο «σταμάτησε»!

Το γεφύρι του πρωτομάστορα Κώστα Μπέκα, τελικά παραδόθηκε στα πλημμυρικά φαινόμενα του 2015. Αιτία της κατάρρευσης; Η πολυετής εγκατάλειψή του! Οι τελευταίες εργασίες συντήρησης στο γεφύρι έγιναν το 1998. Η ανακατασκευή του, παρά τις μεγάλες υποσχέσεις των ημερών της κατάρρευσης, παραμένει έωλη.

Εν κατακλείδι, χρειάστηκε, να πλημμυρίσει γι’ άλλη μια φορά, η πόλη και ο κάμπος, να γίνουν καταστροφές, να πάθει «έμφραγμα» το φράγμα για να αφυπνιστούμε φορείς και πολίτες και να διεκδικήσουμε συλλογικά τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας. Και βεβαίως, να αποκτήσουμε Αρτινό πρωθυπουργό για να «μπει το νερό στο αυλάκι».

Το κλιμάκιο του Υπουργείου Υποδομών, που βρέθηκε τις ημέρες των πλημμυρών στην Άρτα, υποσχέθηκε έργα και τον περασμένο Ιούλιο προκηρύχθηκαν, επιτέλους, οι μελέτες ωρίμανσης για την “Αντιπλημμυρική προστασία Άρτας, καθώς και της ευρύτερης περιοχής, που διέρχεται ο Άραχθος ποταμός μέχρι τον Αμβρακικό κόλπο”.

Κατατέθηκαν τέσσερις προσφορές και ακολούθησε η συνήθης διαδικασία των ενστάσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες της ΑΡΤΑVoice, ήδη ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση αξιολόγησης, αυτή τη στιγμή (δεύτερη φάση) εξετάζονται οι τεχνικές προσφορές κι αφού βαθμολογηθούν και συνταχθεί το απαραίτητο Πρακτικό θα ακολουθήσει η Τρίτη φάση, που περιλαμβάνει το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών.

Και μετά από σταθμισμένη βαθμολογία θα προκύψει ο προσωρινός μειοδότης και η απόφαση κατακύρωσης, η οποία θα σταλεί στο ελεγκτικό συνέδριο. Εφόσον περάσει τον έλεγχο θα προχωρήσει η διαδικασία της συμβασιοποίησης.

Σύμφωνα με την προκήρυξη, ο ανάδοχος θα έχει στη διάθεσή του 3 χρόνια για την ολοκλήρωση των μελετών. Βεβαίως υπάρχει περίπτωση καθυστερήσεων, καθώς θα απαιτηθούν οι γνωμοδοτήσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων (αρχαιολογία, δασαρχείο, δήμος, περιφέρεια κ.ά.) σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Εφόσον ολοκληρωθούν οι οριστικές μελέτες, το έργο θα είναι έτοιμο να ενταχθεί σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Αυτό βεβαίως, υπολογίζεται να συμβεί περί τα μέσα του 2020.

Μέχρι τότε ας ελπίσουμε να μην έχουμε ισχυρές βροχοπτώσεις, η ΔΕΗ να αλλάξει πολιτική στη διαχείριση των νερών του Αράχθου κι έχει ο θεός! Ίσως, η Παναγία η Παρηγορήτισσα να κάνει πάλι το θαύμα της!

Η πλημμύρα του Αράχθου το 1793 και το θαύμα της Παρηγορήτισσας

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πλημμύρα του Αράχθου τα Χριστούγεννα του 1793, όπου όπως περιγράφει στο βιβλίο του «Ο βίος και τα θαύματα της Παναγίας», ο συγγραφέας Ηλίας Ι. Οικονομόπουλος (1905) , η πόλη σώθηκε από ένα θαύμα.

Συγκεριμένα, ο συγγραφέας εξιστορεί ότι «την 25ην Δεκεμβρίου 1793, οι κάτοικοι της Άρτης ηξεγέρθησαν αίφνης έντρομοι από τρομερόν τινα βόμβον, όστις επλήρου απάσας τας ήχους και εκάλυπτε τας διατόρους κραυγάς ας ανέπεμπον κινδυνεύοντες αρτινοί. Αλλά πόθεν ο βόμβος εκείνος και δια τίνα λόγον αι κραυγαί; Ο ποταμός Άραχθος είχεν αιφνιδίως πλημμυρήσει. Η πλημμύρα εκείνη ήτο πρωτοφανής. Καταφύγιο των κατοίκων ο βυζαντινός ναός.

Οι γηραιότεροι των κατοίκων της πόλεως ουδέποτε ενεθυμούντο τοιαύτην υπερχείλισιν του ποταμού. Τα ύδατα, εις ογκώδεις κατερχόμενα χειμάρρους, είχον υπερβή τα κατώτερα τόξα της μεγάλης Γεφύρας παρασύροντα παν το προστυγχάνον. Διεκρίνοντο δε παρασυρθέντες υπ’ αυτών ολόκληροι κορμοί δένδρων, ολόκληροι βράχοι και αγέλαι όλαι προβάτων και αιγών. Εδώ δε εκεί, επί της νέας όχθης, ην είχεν αποκτήσει ο μαινόμενος Άραχθος εντός πλέον αυτής της πόλεως της Άρτης, κατέκειντο και άνθρωποι πνιγέντες.

Ήδη αι πρώται προς τον ποταμόν γειτνιάζουσαι συνοικίαι είχον καταπλημμυρίσει υδάτων και των κατοίκων τούτων των συνοικιών αι κραυγαί είχον αφυπνίσει εντρόμους και τους λοιπούς της πόλεως κατοίκους. Υπήρχε φόβος ότι θα κατεκλύζετο και θα παρεσύρετο υπό του ακατασχέτου ρεύματος ολόκληρος η πόλις.Προ του αποτροπαίου κινδύνου, πάντες οι κάτοικοι ευρέθησαν επί ποδός. Έτρεχον δε έξαλλοι αν τας οδούς, κραυγάζοντες μόνον ως παράφρονες, αλλά μη δυνάμενοι να σκεφθώσι τίνα μέτρα σωτηρίας έπρεπε να λάβωσι. Οι κώδωνες των εκκλησιών ήρχισαν να κρούωνται εκκωφαντικώς. Εν τη απελπισία των, εν τη αλλοφροσύνη, υφ’ ης είχον καταληφθή, δεν εγνώριζον τι να πράξωσιν οι ατυχείς αρτινοί. Τέλος πολλοί τούτων συνέρευσαν εις τον ιερόν Ναόν της «Παρηγορητίσσης» Παρθένου. Οι ιερείς είχον προσδράμει πρώτοι εκεί, και ανέπεμπον ήδη παρακλήσεις προς τον Ύψιστον και τον Υιόν Αυτού και Σωτήρα και την Υπεραγίαν Παρθένον, όπως ευδοκήσωσι να σώσωσι την πόλιν από της τρομερωτέρας των καταστροφών.

Δάκρυσε η εικόνα της Παναγίας

Την στιγμή της υψίστης υπερεντάσεως της κατανύξεως των πιστών, κάποιος εκ του πλήθους, εις γηραιός ευλαβής, διατελών επί έτη ως νεωκόρος του ιερού τεμένους, επλησίασεν ένθεος την ιεράν εικόνα και ήρχε να σταυροκοπήται.Χριστιανοί, είπε τέλος προς τους πλησίον του ισταμένους. Εσώθημεν!«Πώς το γνωρίζεις; τον ηρώτησαν μετ’ ενδιαφέροντος».– Αλλά δεν βλέπετε λοιπόν σεις;«Τί;»– Ιδού η Υπεραγία Μήτηρ του Χριστού μας… Κλαίει! Όλων τότε τα βλέμματα εστράφησαν μετά δέους προς την αγίαν εικόνα της «Παρηγορητίσσης». Και πράγματι, λέγει η παράδοσις, από των οφθαλμών της ιεράς εικόνος είχον καταρρεύσει σταγόνες δακρύων. Έκπληκτοι προ του θαύματος οι κινδυνεύοντες εγονυπέτησαν άπαντες ενώπιον της θαυματουργού «Παρηγορητίσσης». Μετά μικρόν, δεν ηκούετο πλέον έξωθεν η προηγουμένη οχλοβοή. Είχεν ήδη παρέλθει η μεσημβρία».

της Σοφίας Αναγνωστάκη