Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του νομού Άρτας είναι τεράστια. Καλό κλίμα, εύφορα χώματα, πλούσιος υδροφόρος ορίζοντας, γεωθερμία, μικροκλίμα. Και σε όλα αυτά προστίθενται οι φυσικές ομορφιές, η τεράστια ιστορία, τα αρχαία και βυζαντινά μνημεία.
Μάλιστα, με την επικείμενη ολοκλήρωση και απόδοση στην κυκλοφορία της Ιόνιας οδού το αργότερο τον Μάρτιο του 2016, τον εκσυγχρονισμό του αεροδρομίου του Ακτίου και την προώθηση των συνδέσεων Καμπής Πρέβεζας και Τερόβου – Τζουμέρκων, ανοίγουν νέες προοπτικές για τον τόπο και το τουριστικό μας προϊόν.
Υπάρχουν όμως, οι δυνάμεις που μπορούν να οδηγήσουν την Άρτα στην ανάπτυξη σε μια εποχή παρατεταμένης οικονομικής κρίσης;
«Υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες για την περιοχή, με τα πλεονεκτήματα που έχουμε (νερό!!, κλίμα, έδαφος, εμπειρία) σε κάποια προϊόντα, να παίξουμε παγκόσμιο παιχνίδι, αλλά χρειάζεται σοβαρότητα, επαγγελματισμός και σχεδιασμός σε βάθος χρόνου» υποστηρίζει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Εκμεταλλεύσεως Ακτινιδίων ΑΣΕΑ KIWI κ. Άγγελος Ξυλογιάννης.
Η αλήθεια είναι πως παραδείγματα πρωτοπόρων Αρτινών επιχειρήσεων, που τολμούν, επενδύουν σε νέες τεχνολογίες, βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος τους και καταγράφουν σημαντικές επιδόσεις στις εξαγωγές υπάρχουν. Όμως τι άλλο απαιτείται;
«Τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα της Άρτας μπορούν να καταστούν η αιχμή του δόρατος. Να αποτελέσουν τα νέα εμπορικά σήματα της Ελλάδας στον κόσμο. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι να αποτελέσουν τη νέα επιχειρηματική και αναπτυξιακή βάση της Ελλάδας αρκεί α) να προσελκύσουμε επενδύσεις στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα, β) να αυξήσουμε την παραγωγικότητα για παράδειγμα με την αναδιανομή της καλλιεργήσιμης γης προς όφελος συγκεκριμένων προϊόντων, αφετέρου με τη δυνητική χρήση δημοσίων εκτάσεων που είτε θα μπορούν να μισθωθούν μακροχρόνια, είτε θα μπορούν να παραχωρηθούν έναντι ενός μικρού τιμήματος στους αγρότες και κτηνοτρόφους.
Γ) Να αναδείξουμε ως προϊόντα ονομασίας προέλευσης ποιότητας, μια σειρά τοπικών και άκρως ανταγωνιστικών προϊόντων, με μια ταυτόχρονη πλήρη αναδιοργάνωση του μηχανισμού πιστοποίησης και τυποποίησης και την ύπαρξη ενός στρατηγικού πλάνου. Και δ) με τον σαφή εξαγωγικό προσανατολισμό της αγροτικής μας οικονομίας με ουσιαστική στήριξη από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και κυρίως από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης» τονίζει ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Άρτας.
Ο επαναπροσδιορισμός δε των προϊόντων πρέπει, πέρα από την ανταγωνιστικότητα, να έχει ως γνώμονα την καινοτομία. Το ιδιαίτερο κλίμα της Άρτας, τα εδάφη βοηθούν στο να παράγουμε και να προσφέρουμε αυθεντικά προϊόντα, μοναδικά στο είδος τους.
Την άποψη αυτή ενστερνίζεται και ο πρόεδρος του ΑΣΕΑ κ. Ξυλογιάννης. «Η διακίνηση των αγροτικών προϊόντων, γίνεται μέσα από μεγάλα δίκτυα, στα οποία για να εισέλθουμε απαιτείται ποιότητα, συνέπεια, ενδεδειγμένη συσκευασία, επώνυμα προϊόντα και στροφή σε ποικιλίες που ζητάει η ίδια η αγορά. O παραγωγός πρέπει να είναι επαγγελματίας αγρότης, με όλη τη σημασία της λέξης, γιατί έτσι είναι οι ανταγωνιστές του».
Διευκρινίζει ωστόσο πως «Δεν υπάρχει στρατηγική που να ξεκινάει από τις διεθνείς απαιτήσεις και να προσαρμόζεται κατάλληλα σε περιοχές που μπορούν να δώσουν ιδανικές λύσεις» και εξηγεί πως η Άρτα για παράδειγμα, δεν προσφέρεται για την καλλιέργεια σιταριού, αλλά το ακτινίδιο, το μανταρίνι, το σύκο, τα καλοκαιρινά φρούτα της είναι προϊόντα που ευδοκιμούν στην περιοχή και μπορούν να είναι ανταγωνιστικά.
Ταυτόχρονα υποστηρίζει, πως όλοι οι Έλληνες προμηθευτές- εξαγωγείς θα πρέπει να σέβονται την ελληνική σημαία, που διαθέτουν τα υλικά συσκευασίας. «Ο καταναλωτής δεν κοιτάζει το όνομα, κοιτάζει την προέλευση του προϊόντος».
Δυστυχώς τα αρτινά προϊόντα δε έχουν ταυτότητα
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Άρτας Φιλιππιάδας κ. Νίκος Γκίζας επισημαίνει πως «το μεγάλο μειονέκτημα της Άρτας, αλλά και όλης της επικράτειας είναι η έλλειψη συνεταιριστικής παιδείας, εκπαίδευσης και η μη κατοχύρωση του αγροτικού επαγγέλματος. «Αν πράγματι πιστεύουμε στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, με μπροστάρη του πρωτογενή τομέα που διαθέτουμε, αυτά πρέπει να αλλάξουν. Ως συνεταιρισμός προσπαθούμε σε συνεργασία με το συσκευαστήριο να ευαισθητοποιήσουμε τους παραγωγούς της περιοχής μας να προχωρήσουν σε καθετοποιημένη παραγωγή, με ορθολογική χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, ορθές καλλιεργητικές φροντίδες, πιστοποιημένα προϊόντα, αγάπη για το περιβάλλον, ώστε να παράγουν ποιοτικά προϊόντα που απαιτεί ο καταναλωτής και να κερδίσουμε τις εξαγωγές» επισημαίνει.
«Η γεύση και η ποιότητα είναι τα πλεονεκτήματα των προϊόντων της περιοχής μας. Ο χυμός πορτοκαλιών έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά με αποτέλεσμα τα χυμοποιεία άλλων περιοχών, που καλλιεργούν εσπεριδοειδή να αγοράζουν πορτοκάλια από την περιοχή. Η ελιά είναι από τα πρώτα ελληνικά αγροτικά προϊόντα κατοχυρωμένη ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης. Τα ακτινίδια, οι καλλιέργειες των οποίων τα τελευταία χρόνια αυξάνονται, προτιμώνται και διατίθενται σε πολλές αγορές παγκοσμίως» αναφέρει.
Διευκρινίζει όμως, πως τα Αρτινά προϊόντα δυστυχώς δεν έχουν ταυτότητα, αλλά διατίθενται στην αγορά με άλλες επωνυμίες και ετικέτες.
«Οι παραγωγοί προτιμούν, σε πολλές περιπτώσεις, να διαθέτουν τα παραγόμενα προϊόντα στην αγορά με μόνο κίνητρο τα χρήματα και όχι με τη σκέψη πως τα προϊόντα μας δυσφημίζονται και χάνουν προστιθέμενη αξία από την κίνηση αυτή» παραδέχεται ο κ. Γκίζας.
Με την άποψη αυτή συμφωνεί και το μέλος του ΣΕΒΕ και ιδιοκτήτης της «ΚΟΛΙΟΣ …» κ. Χρήστος Κολιός. Υποστηρίζει μάλιστα ότι «τα Αρτινά αγροτικά προϊόντα διακινούνται χύμα διότι α)δεν υπάρχει έλεγχος από τις δημόσιες υπηρεσίες και β) τόσα χρόνια δεν έχει γίνει Αγροτικός σχεδιασμός, ώστε να αλλαχτούν ποικιλίες που θα είναι ανταποδοτικές ως προς τον παραγωγό και εκείνος φοβούμενος μην μείνουν τα προϊόντα στα δένδρα στρέφεται σε αυτή την κατεύθυνση. Δεν αντιλαμβάνεται όμως, τι ακριβώς πρόβλημα δημιουργεί: δυσφήμιση του τοπικού προϊόντος, αθέμιτο ανταγωνισμό, μη προστιθέμενη αξία στο προϊόν κ.α. Θα πρέπει όλα αυτά να τα αναλογιστούν και να αλλάξουν νοοτροπία» .
Ταυτόχρονα επισημαίνει πως η συσκευασία παίζει κυρίαρχο ρόλο στην πώληση του προϊόντος. Όταν ένα προϊόν τοποθετείται στα ράφια αυτό που προσελκύει την πρώτη ματιά του καταναλωτή είναι η συσκευασία του, η οποία βοηθάει εξάλλου, να διατηρεί το προϊόν την φρεσκάδα του και έτσι ο καταναλωτής ταυτοποιεί το brading (επωνυμία) με την ποιότητα.
Από την άλλη, απαιτούνται οικονομίες κλίμακος, που για να επιτευχθούν σε μια περιοχή με μικρούς κλήρους, θα πρέπει να υπάρξει συνεργατισμός. Για παράδειγμα το πορτοκάλι της Άρτας, ενώ είναι ποιοτικό δεν είναι ανταγωνιστικό.
Όπως εξηγεί ο Άγγελος Ξυλογιάννης, βασικός ανταγωνιστής των αρτινών, είναι ο Ισπανός παραγωγός με κύρια χαρακτηριστικά: μεγάλος κλήρος πάνω από 200 στρέμματα, επαγγελματίας αγρότης, οργανώνει και την εμπορία δια μέσου ομάδων παραγωγών και παράγει μεγάλη γκάμα ποικιλιών, που καλύπτουν την αγορά για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Θα πρέπει λοιπόν να αλλάξει η νοοτροπία των παραγωγών. Να υπάρξει σχεδιασμός με το βλέμμα στο μέλλον. Έχουμε ποιοτικά αγροτικά προϊόντα, που δυστυχώς διακινούνται χύμα στην αγορά και φθάνουν στον προορισμό τους με άλλη προέλευση, άλλη ετικέτα και χωρίς καμία προστιθέμενη αξία για τον παραγωγό.
Η νοοτροπία «Βλέποντας και κάνοντας» και «έχει ο θεός για του χρόνου» δεν οδηγεί πουθενά. Δεν μπορεί το 2016 να συνεχίζουμε να ραντίζουμε χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τις διεθνείς οδηγίες και να πουλάμε προϊόντα χύμα στο χωράφι. Χωρίς ποιοτικές προδιαγραφές, σωστή συσκευασία και επωνυμία το προϊόν και συνεργασία, ώστε να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακος το προϊόν μας καθίσταται μη ανταγωνιστικό.
Όπως εξηγεί ο κ. Κολιός για να συνεργαστεί ένα συσκευαστήριο με έναν παραγωγό θα πρέπει να είναι επαγγελματίας και να εφαρμόζει τις τεχνικές συμβουλές της επιχείρησης, συμφώνα με τα δικά του πρότυπα παραγωγής, τα όποια ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της παγκόσμιας αγοράς.
Ο Δήμος και η Περιφέρεια δεν είναι απλά υπηρεσιακοί παράγοντες
Μια επιχείρηση για να πάει καλά κάνει σχεδιασμό σε βάθος χρόνου.
Έχει μεγάλη διασπορά πελατών, χτίζει το όνομά της με την ποιότητα και
την συνέπεια. Εκμεταλλεύεται τα δεδομένα της περιοχής: κλίμα, νερό,
έδαφος, κόστος παραγωγής, τεχνογνωσία και στη συνέχεια εμβολίζει
καινούριες αγορές. Κάθε επιχείρηση πρέπει να λαμβάνει πολύ σοβαρά
υπόψη της το τεράστιο κόστος χρήματος επισημαίνει ο πρόεδρος του ΑΣΕΑ Άγγελος Ξυλογιάννης.
Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της επιχείρησής μας αναφέρει ο κ. Κολιός είναι η ποιότητα, η συσκευασία, η εμπιστοσύνη και η συνέπεια. Οι επενδύσεις είναι σημαντικές γιατί έτσι παραμένεις πάντα ανταγωνιστικός. Στις εξαγωγές δίνουμε μεγάλο βάρος διότι έτσι εξασφαλίζουμε καλύτερες τιμές καθώς και διασπορά κινδύνου αγορών.
Να σημειώσουμε ότι η «ΚΟΛΙΟΣ ΑΒΕΕ» κάνει εξαγωγές σε πολλές χώρες και τα τελευταία χρόνια έχει κατακτήσει και την αγορά της Κίνας.
Στο ερώτημα τι θα πρέπει να κάνουν οι τοπικοί θεσμικοί φορείς ώστε να αυξηθεί η διείσδυση των τοπικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές ο Κολιός ισχυρίζεται ότι θα πρέπει να υπάρξει σωστός αγροτικός σχεδιασμός, παροχή ενημέρωσης και βοήθεια στους παραγώγους, σωστή προβολή των τοπικών προϊόντων σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις για την δημιουργία αγορών στόχων, σύμφωνα πάντα με τις δυνατότητες των επιχειρήσεων.
Από την πλευρά του ο κ. Ξυλογιάννης υποστηρίζει πως τόσο ο Δήμος όπως και η Περιφέρεια «θα πρέπει να καταλάβουν πως είναι οι τοπικές κυβερνήσεις κι όχι απλά υπηρεσιακοί παράγοντες που ο ρόλος τους αρχίζει και τελειώνει στη συγκομιδή απορριμμάτων».
Από την πλευρά του ο κ. Γκίζας αναφέρεται στην ανασυγκρότηση των συνεταιρισμών της χώρας, αλλά και του τοπικού συνεταιρισμού επισημαίνοντας «ότι χρειάζεται από όλους τους θεσμούς στήριξη, χωρίς σκοπιμότητα, γιατί αυτό στοίχισε πολύ σε όλους. Αξιοπιστία από τις διοικήσεις και συμμετοχή από τους παραγωγούς μόνο έτσι θα αναγεννηθεί και η ύπαιθρος και η χώρα θα μείνει ζωντανή».
«Τα βάρη, που καλούνται να σηκώσουν όλοι οι επαγγελματίες, είναι δυσανάλογα και επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο την ήδη στρεβλή κατάσταση που βιώνουμε. Είναι επιτακτική η μείωση της φορολογίας, του ΦΠΑ, η τόνωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Για να υπάρξει ανάπτυξη απαιτείται ένα σταθερό, απλό και ανταγωνιστικό φορολογικό καθεστώς», επισημαίνει ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Άρτας κ. Χρήστος Παπάζογλου. Υποστηρίζει ωστόσο, πως αν οι επιχειρήσεις υποστηριχθούν με θεσμικές παρεμβάσεις, αναπτυξιακά εργαλεία όπως το ΕΣΠΑ 2014-2020, ο νέος Αναπτυξιακός νόμος και έργα υποδομής θα μπορέσουν να αποτελέσουν το μοχλό για τη ζητούμενη εθνική ανάπτυξη”.
Και συνεχίζει ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου:
“Μπορεί να μην έχουμε μεγάλους κλήρους, αλλά έχουμε ποιοτικά προϊόντα. Αν οι αγρότες συνεργαστούν και δημιουργήσουν συνεταιριστικά σχήματα ή ομάδες παραγωγών θα δημιουργήσουν οικονομίες κλίμακος και τα προϊόντα τους θα γίνουν ανταγωνιστικά. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία, να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους, ώστε να καταστήσουν επώνυμα τα προϊόντα της Άρτας και να μπούνε δυναμικά στη διεθνή αγορά».
Η Άρτα μπορεί να γίνει τουριστικός προορισμός;
Το υπουργείο Τουρισμού ξεκίνησε μια προσπάθεια σε συνεργασία με τις Περιφέρειες, τους Δήμους, τις τοπικές ενώσεις και τα Επιμελητήρια, για τη δημιουργία νέων τουριστικών προορισμών.
Για να προχωρήσει όμως αυτή η προσπάθεια και να ενισχυθούν και οι λιγότερο προβεβλημένες περιοχές της χώρας, όπως η Άρτα, θα πρέπει πρώτα να καταρτιστεί ένα τοπικό, στη συνέχεια ένα περιφερειακό σχέδιο με τη συμμετοχή και τη συνεργασία όλων των παραπάνω φορέων και στη συνέχεια να υποστηριχθεί από όλους στην κεντρική διοίκηση.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να διασφαλιστεί και η ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας, έτσι ώστε οι επισκέπτες που θα επιλέξουν την περιοχή μας να μείνουν ικανοποιημένοι, να ξανάρθουν, αλλά και να μας διαφημίσουν στην πόλη ή τη χώρα τους.
Τι κι αν ο τουρίστας μείνει ενθουσιασμένος με τη φυσική ομορφιά, όταν δεν έχει καταφέρει να δει τα μνημεία γιατί ήταν Σάββατο και οι αρχαιολογικοί χώροι είναι κλειστοί. Τι κι αν ενθουσιαστεί με το ξενοδοχείο ή τον ξενώνα και δεν βρει μια ταβέρνα ανοιχτή, όπου θα του προσφερθούν τοπικά προϊόντα φτιαγμένα με παραδοσιακές συνταγές σε προσιτές τιμές. Όλα είναι μια αλυσίδα. Για να διαφημιστεί ο τόπος μας όλοι πρέπει να δουλέψουμε μαζί και παράλληλα με κοινό σκοπό να φύγει ο τουρίστας ικανοποιημένος και να μας διαφημίσει. Όχι να εκμεταλλευτούμε αυτούς τους λίγους που ήρθαν φέτος, προσφέροντας μη ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες σε υψηλές τιμές. Έτσι θα εισπράξουμε μια φορά και δεν θα υπάρχει συνέχεια. Θα έχουμε μόνοι μας δυσφημίσει τον τόπο μας.
Το τελευταίο διάστημα είναι αλήθεια ότι πραγματοποιήθηκαν κάποιες συσκέψεις με πρωτοβουλία της περιφέρειας και του Δήμου Αρταίων για τον Τουρισμό, όπου κατατέθηκαν προτάσεις από φορείς και ιδιώτες, ενώ το Επιμελητήριο Άρτας οργάνωσε μια εκδήλωση ….σχεδιάζει ένα αναπτυξιακό συνέδριο για τον τουρισμό το Φθινόπωρο. Ας ελπίσουμε όλα αυτά να μετουσιωθούν σε έναν καλό σχεδιασμό για το τουριστικό μας προϊόν.
Ποιο όμως είναι το τουριστικό προϊόν της Άρτας;
Πρόκειται για μια περιοχή προικισμένη με ιδιαίτερο φυσικό κάλος. Συνδυάζει βουνό, ποτάμι, τεχνητή λίμνη, θάλασσα. Τα Τζουμέρκα, ο Άραχθος, ο Αχελώος, η λίμνη Πουρναρίου και ο Αμβρακικός προσφέρουν μαγευτικές εικόνες και διαδρομές και θα έπρεπε να αποτελούν πόλους έλξης για χιλιάδες τουρίστες.
Ο αγροτουρισμός, ο ιαματικός, θρησκευτικός, και ο αθλητικός τουρισμός είναι κλάδοι που δειλά δειλά αναπτύσσονται, αλλά υπάρχουν πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες και σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης. Τον τελευταίο καιρό μάλιστα, ξεκίνησε και η συζήτηση για την προώθηση του αλιευτικού τουρισμού.
Η ιστορία της Άρτας είναι μοναδική, τα διάσπαρτα πολιτιστικά, ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία θα έπρεπε να είναι γνωστά σε όλο τον κόσμο. Και εδώ αποτελεί ευθύνη φορέων και ιδιωτών να συνδέσουν τον πολυθεματικό τουρισμό με τον πολιτισμό και την ιστορία του κάθε τόπου, να ετοιμάσουν και να διαφημίσουν ένα ανταγωνιστικό τουριστικό προϊόν.
Ο Σύλλογος ξενώνων Αγροτουρισμού «Ο Άραχθος» έχει υποβάλλει σειρά προτάσεων για την οργάνωση, προώθηση και ανάπτυξη τουρισμού της περιοχής επισημαίνει η Γραμματέας του Συλλόγου Μαρία Παπαβασιλείου.
«Η γενικότερη κατεύθυνση θα πρέπει να είναι η προώθηση τόσο παραδοσιακών όσο και εναλλακτικών μορφών τουρισμού ήπιας ανάπτυξης σε συνδυασμό με τον περιορισμό των περιβαλλοντικών πιέσεων», τονίζει.
«Ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί και στην προσέλκυση τουριστών. Τα τελευταία χρόνια κατασκευάστηκαν και λειτουργούν μικρές ξενοδοχειακές μονάδες, ξενώνες αγροτουρισμού οι οποίες όμως μπορούν να εξυπηρετήσουν μόνο ατομικό – οικογενειακό τουρισμό.
Η παροχής τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ώστε οι εργαζόμενοι και οι επαγγελματίες του κλάδου να μπορούν να προσελκύσουν τουρίστες και ταυτόχρονα να προσφέρουν ακόμη περισσότερο ποιοτικές υπηρεσίες είναι απολύτως αναγκαία. Η πολιτεία και οι θεσμικοί τοπικοί φορείς θα πρέπει να παίξουν ουσιαστικό ρόλο, καθώς οι τοπικές επιχειρήσεις είναι συνήθως οικογενειακές με μικρούς τζίρους και δεν μπορούν οι επιχειρηματίες από μόνοι τους να προσλάβουν ειδικούς στον τουρισμό», προσθέτει.
Σε ότι αφορά τις υποδομές και την προβολή η κα Παπαβασιλείου υποστηρίζει πως:
«Ο Δήμος και η περιφέρεια με τη συνεργασία της Αρχαιολογικής υπηρεσίας θα πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την ανάδειξη των αρχαιολογικών και βυζαντινών μνημείων της Άρτας και την ένταξη της πόλης σε Εθνικά και Διεθνή δίκτυα βάσει θεματικών ενοτήτων, όπως κοινή ιστορία , αρχιτεκτονική, τοπική παραγωγή κ.α΄, αλλά και για τη δημιουργία οικοπολιτιστικών διαδρομών και δικτύων.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να φροντίσουν για την κατάλληλη σήμανση και την ενημέρωση των επισκεπτών για τη θέση και το περιεχόμενο των τουριστικών πόρων και εξασφάλιση εύκολης πρόσβασης σε αυτούς .
Η δημιουργία τοπικών κέντρων τουριστικής πληροφόρησης ( info kiosks) όχι μόνο στην πόλη της Άρτας, αλλά και σε επιλεγμένους προορισμούς όπως είναι η Κορωνησία και η Ροδαυγή θα ήταν μια λύση.
Επίσης, θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη διαμόρφωση της εισόδου προς το ιστορικό γεφύρι της Άρτας- ίσως το πρώτο σε επικεψιμότητα μνημείο της περιοχής- και μια συνολική ανάπλαση της αισθητικής του χώρου, καθότι αποτελεί αποτρεπτική εικόνα για τους επισκέπτες.
Οι προτάσεις μας δεν εξαντλούνται και είναι δυναμικές, αναφέρει η κα Παπαβασιλείου και υποστηρίζει πως θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία με όλους τους δήμους, την περιφέρεια και τους φορείς της Άρτας ώστε ο νομός να καταστεί τουριστικός προορισμός.
Το σίγουρο είναι πως το νέο Πρόγραμμα LEADER, sτο οποίο επιδιώκει να ενταχθεί η ΕΤΑΝΑΜ ΟΤΑ ΑΕ, προσφέρει χρηματοδότηση για τέτοιου είδους δημόσιες και ιδιωτικές τουριστικές παρεμβάσεις. Από τις δημοτικές αρχές αλλά και τους ιδιώτες εξαρτάται αν θα τις εκμεταλλευτούν.
